IACM-Berichten van 6 maart 2005

Wetenschap — Cannabis werkt tegen kankerpijn

Volgens een persbericht van GW Pharmaceuticals was een cannabisextract met een gelijke hoeveelheid THC en CBD (Sativex) efficiënt tegen kankerpijn in een phase III klinisch onderzoek. Een THC-rijk extract was niet superieur aan een placebo.

In de dubbel-blinde studie met 177 patiënten die lijden aan ernstige kankerpijn en onvoldoende reageerden op een behandeling met opioïden (bijv. morfine), kreeg een derde van de proefpersonen Sativex toegediend, een derde kreeg een THC-rijk extract en een derde kreeg placebo. De medicijn werd toegediend in de mond met een verstuiver. Behalve de studiemedicatie kregen alle patiënten ook hun voorgeschreven medicatie toegediend.

Sativex bereikte een statistisch belangrijke vermindering van de pijn in vergelijking met placebo (p=0,014). Ongeveer 40 procent van de patiënten die Sativex toegediend kregen vertoonden een verlichting van hun pijn, groter dan 30 procent. Het andere actieve bestanddeel in het onderzoek, het THC-extract van GW, vertoonde geen belangrijke werking tegen pijn (p=0,24). Dit onderzoek stelt daarmee dat Sativex het meest efficiënte product is in de behandeling van kankerpijn. Uit gegevens over de neveneffecten blijkt dat de medicijnen over het algemeen goed verdragen werden.

"We zullen nu de volgende stappen aandachtig overwegen, met inbegrip van een mogelijke phase III klinische studie ter bevestiging, om zo meer zekerheid te bieden voor de goedkeuring van het gebruik van Sativex bij kankerpijn," zei Dr. Stephen Wright, hoofd van de afdeling Onderzoek en Ontwikkeling bij GW Pharmaceuticals.

(Bron: Persbericht van GW Pharmaceuticals van 19 januari 2005, www.gwpharm.com)

Wetenschap — Zwaar cannabisgebruik kan een negatieve invloed hebben op de bloeddoorstroming in de hersenen

Het gebruik van cannabis kan de bloeddoorstroming in de hersenen beïnvloeden. Volgens een studie door onderzoekers van het Amerikaanse NIDA (National Institute on Drug Abuse) kunnen die effecten langer dan een maand duren bij zware gebruikers. De auteurs schrijven in het tijdschrift Neurology dat "deze bevindingen een gedeeltelijke verklaring kunnen opleveren voor de verzwakking van de cognitieve prestaties die vastgesteld werden in een vergelijkbare groep van marihuanagebruikers."

De bloeddoorstroming in de hersenen van 54 marihuanarokers werd geregistreerd. Onder hen bevonden zich lichte gebruikers met een gemiddelde van 11 joints per week, matige gebruikers met 44 joints per week en zware gebruikers met 131 joints per week gemiddeld. Cannabisrokers hadden een grotere bloeddoorstroming in de hersenen dan niet-gebruikers. Er was ook een grotere weerstand in de doorstroming.

Na een maand zonder cannabis werd het onderzoek herhaald. De weerstand in de bloeddoorstroming van lichte en matige gebruikers kwam stilaan terug op zijn normale niveau, terwijl bij zware gebruikers de weerstand nog steeds hoog was.

Onderzoek van de laatste jaren toonde aan dat de cognitieve prestaties van cannabisgebruikers zich normaliseerden na enkele dagen of weken van onthouding, maar dat de normalisering na zwaar cannabisgebruik meer dan een maand in beslag kan nemen.

In een nieuwe studie rookte de zwaarste gebruiker 50 joints per dag.

(Bronnen: New Scientist van 7 februari 2005; Herning RI, et al. Cerebrovascular perfusion in marijuana users during a month of monitored abstinence. Neurology 2005;64(3):488-93.)

Kort nieuws

VS — Lidkaarten in Californië

Functionarissen van volksgezondheid voorzien de invoering van lidkaarten voor medicinale marihuanagebruikers die daarmee kunnen verhinderen dat staats- en locale overheden hun voorraad in beslag nemen of hen vervolgen, zo verklaarden vertegenwoorders van de overheid op 15 februari. De lidkaarten zullen deze zomer beschikbaar zijn voor patiënten in minstens 10 steden, en over de hele staat tegen einde van het jaar, aldus woordvoerster Norma Arceo van het Departement Gezondheid. Vijf andere staten – Alaska, Hawaii, Nevada, Oregon en Washington – hebben gelijkaardige lidkaarten. (Bron: San Francisco Chronicle van 16 februari 2005)

België — Cannabiswetgeving gewijzigd

In oktober 2004 annuleerde het Arbitragehof de drugwetgeving van 2003 waarbij het bezit van cannabis voor persoonlijk gebruik door volwassenen werd gedecriminaliseerd. Reden hiervoor was de onduidelijkheid van de wet. De regering heeft nu die richtlijn aangepast. De nieuwe tekst stelt dat personen boven de 18 jaar drie gram marihuana of één plant mogen bezitten voor persoonlijk gebruik. Maatschappelijke overlast (distributie, verkoop, dealen, gebruik onder 18 jaar, gebruik in de gevangenissen, in de buurt van scholen, op openbare plaatsen, in aanwezigheid van minderjarigen) wordt niet getolereerd. De wet werd van kracht op 1 februari. (Bron: Richtlijn van het Ministerie van Justitie van 31 januari 2005)

Nederland — Medicinale cannabis

Het Bureau voor Medicinale Cannabis (BMC) heeft op 14 februari 2005 een nieuwe variëteit medicinale cannabis voorgesteld, bedoeld voor de verkoop in apotheken. De nieuwe variëteit (Cannabis flos, variëteit Bedrobinol) wordt geproduceerd door Bedrocan en vervangt de onlangs afgewezen SIMM 18. De potentie ervan ligt praktisch even hoog (ca 18 procent dronabinol en ca 0,2 procent cannabidiol). (Bron: Persbericht van het BMC van 11 februari 2005)

Wetenschap — CB2 receptoren en pijn

Amerikaanse onderzoekers bestudeerden de mechanismen waarmee de geactiveerde periferale cannabinoïde receptoren de pijn verminderen. Uit de sturdieresultaten wordt afgeleid dat de activering van CB2 receptoren de vrijmaking van betaendorfine, een endogene opioïde, stimuleert, waardoor deze inwerkt op de plaatselijke opioïdereceptoren en de pijnperceptie onderdrukt. (Bron: Ibrahim MM, et al. Proc Natl Acad Sci U S A 2005 Feb 10; [Electronische publicatie voorafgaand aan de gedrukte versie])

Wetenschap — Cannabidiol en tumoren

Bij experimenteel cellenonderzoek werd vastgesteld dat cannabidiol (CBD), een niet-psychotrope cannabinoïde, de uitzaaiing van tumorcellen verhinderde. CBD veroorzaakte een dosisafhankelijke rem op de verspreiding van gliomacellen. Gliomas zijn kwaadaardige hersentumoren. Deze antitumor-eigenschappen van CBD werkten onafhankelijk van cannabinoïde receptoren. (Bron: Vaccani A, et al. Br J Pharmacol 2005 Feb 07; [Electronische publicatie voorafgaand aan de gedrukte versie])