IACM-Berichten van 19 november 2000

Australië — New South Wales overweegt legaal gebruik van cannabis voor medicinale doeleinden.

Aan patiënten met chronische pijn of andere ongeneeslijke of terminale ziekten wordt het gebruik van cannabis toegestaan in het kader van een hervorming van de drugwetgeving in New South Wales (NSW).

De hervorming werd aanbevolen door een werkgroep onder voorzitterschap van professor Wayne Hall, direkteur van het Nationaal Centrum voor Alkohol- en Drugsonderzoek. Tot die werkgroep behoorden ook wetenschappers, artsen, afgevaardigden van de kankervereniging (NSW Cancer Council), de AIDS-vereniging (Aids Council), de NSW juristenvereniging, de Australische medische vereniging, regeringsafgevaardigden, enzomeer.

De patiënten werden voor een bepaalde periode vrijgesteld van strafvervolging om cannabis te roken en voor persoonlijk gebruik tot 5 planten te groeien tijdens de door hun arts vastgelegde periode. De eerste minister van NSW, Bob Carr, heeft principieel ingestemd met de aanbevelingen.

In zijn brief aan de Australische premier zei dokter Hall: "(...) cannabionoïden kunnen waarde hebben in de behandeling van een beperkte reeks van medische toestanden, nl. HIV-gerelateerd gewichtsverlies, misselijkheid veroorzaakt door chemotherapie bij kanker, spierspasmen in bepaalde neurologische disfunkties, en pijn die niet verzacht kan worden met konventionele pijnstillers. (...) De werkgroep besloot dat niet-gerafineerde cannabis niet kan voorgeschreven worden en dat dit wellicht nooit zal gebeuren in Australië. (...) In het beste geval zal het nog enkele jaren duren vooraleer middelen op basis van cannabinoïden, voor medisch gebruik zullen geregistreerd worden in Australië. Voor patiënten die in aanmerking komen om cannabis te roken uit medische overwegingen heeft de werkgroep een aanbeveling gedaan in verband met de toelevering van beperkte hoeveelheden cannabis.

Het bericht is te lezen op http://www.druginfo.nsw.gov.au/druginfo/reports/medical_cannabis.html

(Bronnen: Sydney Morning Herald van 2 november 2000; Persoonlijke mededeling van Wayne Hall; Working Party on the Use of Cannabis for Medical Purposes: The Use of Cannabis for Medical Purposes. Bericht aan de premier van New South Wales, Sydney 2000)

Wetenschap — Endocannabinoïden beletten bronchospasmen en hoest.

Een internationaal onderzoekersteam heeft ontdekt waarom marihuana in bepaalde situaties hoesten veroorzaakt, doch in andere gevallen bronchospasmen en hoest verhindert. Deze ontdekking kan leiden tot een betere behandeling van ademhalingsstoornissen.

In een bericht dat verscheen in Nature toonden wetenschappers van het Instituut voor Experimentele Geneeskunde in Boedapest (Hongarije), de Universiteit van Napels (Italië) en de Universiteit van Washington (USA) aan hoe de endocannabinoïde anandamide de luchtwegen in de longen beïnvloedt. In dierproeven met marmotten en ratten had anandamide een tweeledig effekt op de luchtwegen. Als de spieren van de longen samentrekken door een prikkeling (Capsaicin) dan zorgen endocannabinoïden voor ontspanning van de gladde spieren en beletten het hoesten. Maar als de luchtwegen ontspannen waren (door het opheffen van het samentrekkend effekt op de vaguszenuw), veroorzaakte anandamide hoest.

Anandamide werd in longweefsel gesynthetiseerd en de werking gebeurt door middel van cannabinoïdereceptoren. Een CB1 receptor antagonist, doch geen CB2 antagonist, belette de ontspannende werking van anandamide. De CB1 receptor antagonist op zich had geen effekt. Anandamide schijnt slechts dan te werken als de spieren van de luchtwegen gespannen staan, zoals bij de door Capsaicin opgewekte spasmen.

"We menen dat door de cannabinoïde receptoren in de bovenste luchtwegen te beïnvloeden, wij in een aantal situaties de hoest onder kontrole kunnen houden." verklaarde dokter Daniele Piomelli, een van de onderzoekers van het team en farmacoloog aan de Universiteit van Californië in een interview. "Dat is belangrijk omdat de meeste aktuele behandelingen gericht zijn op het hoestcentrum in de hersenen, een klein deel van de hersenen waarop codeïne en dergelijke inwerken." Het team hoopt binnenkort aan te vangen met tests op personen.

(Bronnen: Reuters van 1 november 2000; Calignano A, et al: Bidirectional control by airway responsiveness by endogenous cannabinoids. Nature 2000;408:96-101)

VS — Initiatieven voor medicinaal gebruik van marihuana aangenomen in Colorado en Nevada

Federale wetten tegen marihuana hebben Colorado en Nevada er niet van weerhouden te stemmen voor toelating van het medisch gebruik van cannabis op een algemene verkiezing op 7 november. In de laatste vier jaar werden gelijkaardige maatregelen rond medicinale marihuana geleid tot wetswijzigingen in Californië, Oregon, Washington, Alaska, Maine en Hawaii.

In Nevada antwoordde 67 % van de kiezers ja op Vraag 9, voor het medicinaal gebruik van marihuana. Twee jaar geleden keurden de kiezers het initiatief goed met 59 %. De kiezers moesten de maatregel steunen in twee opeenvolgende stemmingen. De patiënten moeten zich laten registreren bij de overheid teneinde beschermd te kunnen worden door de staatswetten.

54 procent van de kiezers in Colorado keurden Amendement 20 goed. Net als in Nevada krijgen patiënten die lijden aan kanker, glaucoom, HIV/AIDS, multiple sclerose en chronische zenuwstoornissen, toelating om marihuana te gebruiken op doktersvoorschrift. Patiënten in Colorado zullen tot 2 ounces (56 gram) marihuana mogen bezitten of 6 cannabisplanten groeien.

Van de kiezers in Californië stemde 61 % voor de aanvaarding van Voorstel 36. Deze maatregel houdt in dat wie een eerste of een tweede keer betrapt wordt op een geweldloze overtreding van de drugwetgeving, toegang krijgen tot drugbehandelingsprogramma's in plaats van gevangenisstraf.

(Bronnen: Associated Press van 8 november 2000, NORML van 9 november 2000)

Kort nieuws

Wetenschap

Pharmos Corporation zal in zeven Europese landen en Israël in samenspraak met de overheden, beginnen met de behandeling van patiënten met traumatische hersenbeschadiging in een Phase III klinisch onderzoek. Het bedrijf organiseerde onlangs een bijeenkomst die bijgewoond werd door meer dan 100 afgevaardigden van Europese traumacentra die aan het onderzoek deelnemen. Verwacht wordt dat 40 centra in Europa en Israël hierin zullen betrokken worden. Diverse proeven hebben uitgewezen dat Dexanabinol, een niet psychotrope synthetische cannabinoïde, belangrijke ontstekingswerende en neurologische eigenschappen blijkt te bezitten. Een recent Phase II klinisch onderzoek wees uit dat Dexanabinol veilig is en goed verdragen wordt door patiënten met zware hoofdletsels. (Bron: PR Newswire van 7 november 2000)

Groot Brittannië

Groot Brittannië kan het gebruik van cannabis als medicijn binnen de twee jaar legaliseren, doch een verdere liberalisering van softdrugs is uitgesloten, aldus een verklaring van de regering op 7 november. Minister Mo Mowlan zei dat de werking van marihuana bij diverse aandoeningen in onderzoek is. "We verwachten dat einde volgend jaar de resultaten gekend zullen zijn", zei Mowlan aan de BBC, eraan toevoegend dat de resultaten mee bepalend zijn voor de beslissing van de overheid om een beperkt gebruik van cannabis toe te laten. Maar Keit Hellawell, de drugtsaar van de Britse overheid, stelt dat verdere liberalisering van het drugsbeleid uitgesloten is. (Bron: Reuters van 7 november 2000)