IACM-Berichten van 23 december 2003

IACM — 2004 Conferentie over cannabinoïden in Oxford

De 3e IACM Conferentie over cannabinoïden in de geneeskunde zal plaats vinden in het Somerville College van Oxford, Groot Brittannië, op 10-11 september 2004. Een oproep voor deelname zal gepubliceerd worden in de IACM-Berichten van januari 2004.

Twee conferentieverslagen van de bijeenkomst van dit jaar aan de Universiteit van Keulen, verschenen in december, het ene in Expert Opinion on Pharmacotherapy (in het Engels), het andere in het Rheinsches Aertzteblatt, de uitgave van de Medische Vereniging van het Rijnland (in het Duits), beide beschikbaar op de IACM website.

Duitsland — Berlijnse rechter geeft aan patiënt toelating om cannabis te telen en te gebruiken

Op 27 november kreeg een patiënt die lijdt aan de ziekte van Crohn, legale toelating om cannabis te kweken en te gebruiken. Rechter Michael Zimmermann van het Berlijnse districtsgerecht oordeelde dat de betichte Michael Grosse handelde in een staat van hoogdringendheid en dat medicinaal gebruik van cannabis gerechtvaardigd was. De procureur (officier van justitie) kondigde aan dat hij beroep zal aantekenen. Het vonnis is inmiddels uitvoerbaar en voor het eerst in meer dan 40 jaar wordt aan een Duitse patiënt de teelt en het gebruik van cannabis voor medicinale redenen, toegestaan.

Rechter Zimmermann sprak een voorwaardelijke boete uit – de laagst mogelijke straf –, enkel en alleen omdat de hoeveelheid cannabis in zijn bezit overdreven groot was (59 planten). Een kleinere hoeveelheid zou genoeg geweest zijn voor een afdoende behandeling. Mr. Grosse lijdt aan een chronische blaasontsteking die gewichtsverlies veroorzaakt, diarree en darmkrampen. In 2002 veroordeelde een andere rechter van het Berlijnse districtsgerecht hem tot vijf maanden gevangenis met uitstel, maar een hogere rechtbank vernietigde dat vonnis en riep het districtsgerecht op om rekening te houden met de omstandigheden.

Op 27 november verklaarde de huisarts van Grosse voor de rechtbank dat de gezondheid van zijn patiënt er sterk was op vooruitgegaan door de zelfmedicatie. Twee deskundigen die door de rechtbank waren uitgenodigd, Dr. Rommelspracher, professor farmacologie aan de Vrije Universiteit van Berlijn, en Dr. Franjo Grotenhermen, afgevaardigd beheerder van de Internationale Associatie voor Cannabis als Medicijn, bevestigen dat cannabisproducten van nut kunnen zijn bij gewichtsafname door eetlustverlies, en bij pijnlijke krampen. Dr. Grotenhermen wees ook nog op de ontstekingswerende eigenschappen van cannabinoïden. Pijnlijke chronische ontsteking kan een mogelijke grond zijn voor medicinaal gebruik van cannabis.

Op 15 mei 2003 werd voor het eerst in Duitsland een patiënt die lijdt aan multiple sclerose, vrijgesproken door de districtsrechter van Mannheim. De openbare aanklager heeft beroep aangetekend zodat het vonnis nog niet van kracht is.

(Bronnen : Taz van 28 november 2003, Berliner Zeitung van 28 november 2003, persoonlijke contacten)

VS — Geen gevangenisstraf voor medewerkers van het Californian Medical Marijuana Centre

Een federale rechter oordeelde op 25 november dat drie beheerders van het Medical Marijuana Centre in Los Angeles, geen gevangenisstraf krijgen. V.S.-districtsrechter A. Howard Matz betoonde zijn waardering voor hun hulp aan zieke mensen. Hij veroordeelde hen slechts tot een voorwaardelijke straf van een jaar en tot 250 uren gemeenschapswerk.

Imler, samen met Jeff Yablan en Jeffrey Farrington keken aan tegen 30 maanden federale gevangenis. Zij beheerden het centrum voor medicinale marihuana gedurende vijf jaar tot in 2001 federale agenten het centrum binnenvielen. Matz citeerde brieven van lokale autoriteiten, inbegrepen sheriff Lee Baca en volksvertegenwoordigster Jackie Goldberg die verklaarde dat Imler, de voorzitter van het Cannabis Resource Center, openlijk met hen praatte over de activiteiten van het centrum. Het centrum voorzag ongeveer 960 patiënten van cannabis.

Matz zei dat de drie betichten « een misdrijf begaan hebben om de gevolgen van ergere pijn te vermijden » door het medicinale marihuana te geven. Hij voegde eraan toe dat de hele aanklacht « zeer misleidend » was en dat het hem stoorde dat de aanklagers zoveel tijd en geld verkwistten aan de zaak.

(Bron : Associated Press van 24 november 2003)

Wetenschap — Cannabinoïden werkzaam in diermodel van hyperactiviteit

Hyperactieve stoornissen door concentratiegebrek (ADHD) is een neuropsychiatrisch syndroom dat bij kinderen en jonge volwassenen optreedt. Het syndroom wordt gekenmerkt door een verzwakte concentratie en impulsief-hyperactief gedrag. Italiaanse onderzoekers bestudeerden ADHD in een diermodel. Zij gebruikten daarvoor een rattenlijn die spontaan een bloeddrukverhoging ontwikkelt (SHR-ratten) en die als diermodel bij ADHD aanvaard zijn.

De SHR-ratten werden met normale ratten vergeleken. Bij proeven bleek dat er zich een subgroep bevindt onder de SHR-ratten die zeer impulsief reageerden. Onderzoekers ontdekten dat de dieren uit die impulsieve SHR subgroep een verminderde aanwezigheid van CB1 cannabinoïde receptoren hebben in de prefrontale cortex van de hersenen. De toediening van een synthetische cannabinoïde, die zich zoals THC bindt aan de CB1 receptor, normaliseerde het impulsieve gedragsprofiel in deze subgroep van SHR-ratten, maar had geen effect op normale ratten.

Tot op heden is er geen klinisch onderzoek gedaan met cannabis of met cannabinoïden bij ADHD, maar meerdere patiënten melden een positieve werking. Daarbij komt nog dat een klinische studie met THC bij Tourette’s syndroom een verbetering aantoonde in obsessief compulsief gedrag.

(Bron : Adriani W, et al. The spontaneously hypertensive-rat as an animal model of ADHD : evidence for impulsive and non-impulsive subpopulations. Neurosci Biobehav Rev 2003;27(7):639-51)

Canada — Grant Krieger veroordeeld tot slechts 1 dag gevangenis

Op 3 december veroordeelde een jury in Alberta een medicinale marihuanapatiënt en activist, hoofdens drugsmokkel. De rechter had tegen de juryleden gezegd dat ze geen andere keuze hadden dan hem schuldig te bevinden. Ondanks dit verzoek hadden de juryleden 10 uren nodig om tot een verdict te komen.

Tijdens de rechtszaak vroegen twee juryleden om ontheven te worden van hun opdracht omdat zij in eer en geweten de betichte Grant Krieger, een 49-jarige ms-patiënt die voor zichzelf en andere patiënten marihuana teelde, niet konden veroordelen. « Ik voel niet dat deze man schuldig is », verklaarde een van de twee juryleden. Rechter Paul Chrumka weigerde hierop in te gaan en stuurde hen naar hun plaats terug.

Rechter Chrumka veroordeelde Mr. Krieger tot één dag gevangenis omdat met de cannabisteelt geen winst beoogd werd en het de bedoeling was zieken te helpen. Bij de inval in Krieger’s huis in 1999 werden 29 cannabisplanten in beslag genomen.

(Bronnen : The Calgary Sun van 4 december 2003, Globe and Mail van 4 december 2003)

Kort nieuws

Canada — Cannabisgebruik bij HIV

Bijna een op drie HIV-patiënten in Ontario gebruikt cannabis voor medicinale redenen. Dit bleek uit een studie die werd voorgesteld op het jaarlijkse wetenschappelijk congres van het HIV-behandelingsnetwerk van Ontario. Van alle HIV-positieven in Ontario gebruikt 29 % medicinale marihuana. Dat is ongeveer het dubbel van de studieresultaten van 2001 in Brits Columbia die 14 % bedroegen. De voornaamste doelstellingen waren gewichtstoename, versterking van de eetlust, bevordering van de nachtrust en vermindering van misselijkheid en braken. Veel meer vrouwen dan mannen (45 % tegenover 5 %) gebruikten de drug voor pijnbestrijding. (Bron : Medical Post aan 25 november 2003)

Wetenschap — Onderzoek met kankerpatiënten

Onder de leiding van Dr. Abrams van de Universiteit van Californië in San Francisco zijn onderzoekers begonnen met een kleine klinische studie over de werking van cannabis bij 16 patiënten met kankerpijn. De patiënten wordt gevraagd drie marihuanasigaretten te roken per dag op een gestandaardiseerde manier : inhaleren gedurende vijf seconden, inhouden gedurende tien seconden, dan uitademen en de cyclus herhalen elke 45 seconden. (Bron : KSL Television van 5 december 2003)

Wetenschap — Ontsteking

Met een chemisch middel werd schade toegebracht aan de lever bij muizen. Een nieuwe synthetische cannabinoïde (PRS-211,092) zonder psychotrope werking, verminderde de leverschade. De werking van de cannabinoïde ging samen met het afremmen van verschillende ontstekingsbevorderende middelen, inbegrepen interleukin-2, interferon-gamma, en tumor necrose factor alpha. Wetenschappers besluiten hieruit dat « dit cannabinoïde-derivaat is een immuunmodulator die kan ontwikkeld worden tot een potentieel geneesmiddel voor hepatitis en andere korte of lange termijn ontstekingsziekten. » (Bron : Lavon I, et al. Mol Pharmacol 2003;64(6):1334-41)

Wetenschap — Hennepzaden

Een Chinees onderzoek wees uit dat het gebruik van extracten van hennepzaden (Frutus cannabis) het leervermogen en het geheugen bevorderden van muizen bij wie chemisch geheugenstoornissen werden opgewekt. Het extract verhoogde de verkalkingsactiviteit, wat geïnterpreteerd werd als de oorzaak van die werking. (Bron : Luo J, et al. Acta Pharmacol Sin 2003;24(11):1137-42)

VS — New York

De AIDS Adviesraad stemde 8-2 met één onthouding voor steun aan een wetsvoorstel waarbij patiënten toelating krijgen om marihuana te gebruiken als dit door een arts is voorgeschreven. Eigenaardig, want de meeste leden van de Adviesraad waren aangesteld door gouverneur George Pataki, een tegenstander van medicinaal gebruik van cannabis. De onbezoldigde AIDS Adviesraad adviseert het Staatsinstituut voor AIDS. (Bron : Times Union van 24 november 2003)

Groot Brittannië — GW Pharmaceuticals

GW Pharmaceuticals, die een cannabisspray ontwikkelen, krijgt mogelijk nog geen groen licht dit jaar voor de lancering van het middel. GW heeft op briefings met analisten gezegd spoedig goedkeuring te verwachten, maar hun bemiddelaar, Collins Stewart, waarschuwde de klanten dat een beslissing nog tot volgende herfst kan uitblijven. (Bron : Independent van 28 november 2003)