IACM-Berichten van 13 april 2009

Wetenschap — THC veroorzaakt autofagie in menselijke hersenkankercellen

Spaanse onderzoekers slaagden erin aan te tonen dat het cannabisbestanddeel THC (dronabinol) het afsterven van menselijke hersenkankercellen veroorzaakt door stimulatie tot autofagie. Zij toonden ook aan dat autofagie voorafgaat aan apoptose, een vorm van geprogrammeerde celdood die in de kankercellen veroorzaakt wordt door dronabinol en dat deze reactie in de cellen noodzakelijk was voor de tumorbestrijdende werking van cannabinoïden in dieren. "Onze bevindingen versterken de opvatting dat veilige, therapeutische goedwerkende doses THC kunnen bepaald worden bij kankerpatiënten," zo werd gemeld door Guillermo Velasco van de Complutense Universiteit van Madrid en diens medewerkers in hun artikel voor een wetenschappelijk tijdschrift.

De term "autofagie" komt uit het Grieks en betekent letterlijk "zelf-verorberend". Autofagie kan celdood bevorderen maar de precieze onderliggende mechanismen van de rol ervan bij kanker blijven onduidelijk. Er gebeurt een degradatie van de componenten van de cel zelf, het speelt een normale rol in de celgroei en de ontwikkeling en zorgt zo voor het behoud van een evenwicht tussen opbouw en afbraak van cellulaire bestanddelen. Het meest bekende mechanisme van autofagie betreft de vorming van een vlies rond een bepaalde regio van de cel waardoor deze gescheiden wordt van de rest van de celstructuur en afbreekt. Autofagie kan een rol spelen in de strijd tegen kanker en de weerstand tegen infecties.

(Bron: Salazar M, Carracedo A, Salanueva IJ, Hernández-Tiedra S, Lorente M, Egia A, Vázquez P, Blázquez C, Torres S, García S, Nowak J, Fimia GM, Piacentini M, Cecconi F, Pandolfi PP, González-Feria L, Iovanna JL, Guzmán M, Boya P, Velasco G. Cannabinoid action induces autophagy-mediated cell death through stimulation of ER stress in human glioma cells. J Clin Invest. 2009 Apr 1. [Elektronische publicatie voorafgaand aan de gedrukte versie])

Kort nieuws

VS — Michigan

Op 6 april startte in Michigan de verwerking van de aanvragen voor het medische cannabisprogramma. De medische indicaties waarop het nieuwe programma betrekking heeft zijn kanker, glaucoom, HIV/AIDS, hepatitis C, ziekte van Crohn, ernstige en chronische pijn of misselijkheid, aanvallen en spasticiteit. De staat voorziet identificatiebewijzen voor deze patiënten. In november 2008 beslisten de kiezers dat Michigan zich bij de twaalf andere staten moest voegen en het medisch gebruik van cannabis toelaten. (Bron: Detroit News van 7 april 2009)

Spanje — Mallorca

Artsen in Mallorca zouden de mogelijkheid moeten hebben om hun patiënten cannabis voor te schrijven voor therapeutisch gebruik. Op 7 april stemde het parlement van de Balearen met een grote meerderheid voor deze mogelijkheid. Het is de bedoeling dat eerst de evaluatierapporten van andere Spaanse regio's worden afgewacht. De beslissing van het regionale parlement van de Balearen is mogelijk omdat de verantwoordelijkheid voor het gezondheidssysteem door de federale overheid werd overgedragen aan de regionale regering. (Bron: mallorazeitung.es van 9 april 2009)

Wetenschap — Nieuwe cannabinoïden

Onderzoekers van de universiteit van Mississippi, VS, ontdekten negen nieuwe cannabinoïden in een cannabisvariëteit met een hoog THC gehalte. Twee ervan behoren tot het cannabinoïdentype cannabichromene (CBC), een behoort tot het cannabigerol type (CBG) en twee andere tot het cannabinol type (CBN). Een van de nieuwe CBN type cannabinoïden (8-hydroxycannabinol) en een andere cannabinoïde vertoonden belangrijke antibacteriële activiteiten. Het aantal cannabinoïden dat tot op heden ontdekt werd, beloopt nu ongeveer tachtig. (Bron: Radwan MM, et al. J Nat Prod. 2009 Apr 3. [Elektronische publicatie voorafgaand aan de gedrukte versie])

Wetenschap — Systemische sclerose

Volgens onderzoek van de universiteit van Erlangen in Duitsland verminderde een synthetische CB2 receptor agonist huidvereelting en fibrose die veroorzaakt was door een chemisch product (bleomycin). De onderzoekers merkten op dat "CB2 een interessant moleculair doelwit kan zijn voor de behandeling van ontstekingen in een vroeg stadium bij systemische sclerose." (Bron: Akhmetshina A, et al. Arthritis Rheum 2009;60(4):1129-36.)

Wetenschap — Beroerte

In een diermodel van een beroerte verminderde een CB2 receptor agonist de gevolgen van een gereduceerde bloedtoevoer naar de hersenen. De neurologische functies waren verbeterd in vergelijking met een controlegroep. Deze beschermende werking werd toegeschreven aan de afzwakking van het slecht functioneren van de fijnste adertjes in de hersenen. (Bron: Zhang M, et al. Microvasc Res. 2009 Mar 27. [Elektronische publicatie voorafgaand aan de gedrukte versie])

Wetenschap — Suikerziekte

Zuid-Afrikaanse onderzoekers bestudeerden de werking van een cannabisextract op de gevoeligheid voor insuline bij vetcellen die resistent zijn aan insuline. Insulineresistentie – het falen van cellen om glucose (suikers) op te nemen ondanks de aanwezigheid van insuline – werd veroorzaakt door TNF-alfa. De opname van glucose, veroorzaakt door insuline, was verhoogd in die cellen na blootstelling aan het extract wat wijst op een mogelijk anti-diabetische werking van het cannabisextract. (Bron: Gallant M, et al. Phytomedicine. 2009 Apr 1. [Elektronische publicatie voorafgaand aan de gedrukte versie])

Wetenschap — Depressie

Volgens onderzoek aan de universiteit van Oxford, Gr-B, wijzigde een enkelvoudige dosis van de CB1 receptor antagonist rimonabant, het subjectieve humeur niet in een studie met 30 deelnemers. Nochtans verminderde rimonabant selectief de herinnering aan positieve zelfrelevante gegevens, een werking die tegengesteld is aan de werking die vastgesteld werd na toediening van antidepressiva. De onderzoekers concludeerden dat "deze resultaten er mogelijk op wijzen dat een enkelvoudige dosis rimonabant de positieve emotionele herinnering verslechtert. (Bron: Horder J, et al. Psychopharmacology (Berl). 2009 Apr 1. [Elektronische publicatie voorafgaand aan de gedrukte versie])