IACM-Berichten van 29 juni 2005

Groot Brittannië — Sativex kreeg in Canada toelating voor de behandeling van neuropatische pijn bij multiple sclerose

Op 19 april meldde het Britse bedrijf GW Pharmaceuticals dat voor haar cannabisextract Sativex in Canada vergunning gegeven werd voor de symptomatische verzachting van neuropatische pijn bij multiple sclerose. Volgens de verklaring van het bedrijf zal het medicament in mei in de handel gebracht worden. De prijs zal pas bekend gemaakt worden kort voor de introductie op de markt.

Dr. Geoffrey Guy, directeur van het bedrijf, zei: "We zijn verheugd dat Sativex de wettelijke goedkeuring gekregen heeft in Canada. Dit is wereldwijd de eerste goedkeuring die gegeven wordt aan een uit cannabis afgeleid medicijn. GW heeft met die eerste wettelijke goedkeuring, iets meer dan zes jaar na de oprichting van het bedrijf, een uitzonderlijk succes behaald. We werken nu samen met Bayer, onze Canadese marketing partner, aan de lancering van Sativex in heel Canada tegen het einde van het voorjaar."

De goedkeuring was verwacht nadat de Canadese wetgevers in december laatstleden Sativex kwalificeerden voor goedkeuring. Het product bevat gelijke hoeveelheden THC en CBD en wordt verstoven onder de tong. Het bedrijf had oorspronkelijk gehoopt op een Britse goedkeuring voor Sativex in 2003 maar de Britse overheid stelde in december dat zij meer bewijzen wilde van de goede werking van de medicijn. Een goedkeuring voor Groot-Brittannië komt er ten vroegste einde dit jaar, begin 2006. Toch zegt Guy dat hij er vertrouwen in heeft dat goedkeuring voor het medicament zal volgen op de belangrijkste markten wereldwijd.

De goedkeuring voor Sativex werd toegejuicht door de MS-vereniging van Canada. Dr. William McIlroy, nationaal medisch adviseur van de vereniging zei dat patiënten dergelijk nieuwe mogelijkheden nodig hebben om hun pijn te bestrijden.

(Bronnen: Persbericht van GW Pharmaceuticals van 19 april 2005, Reuters van 19 april 2005)

Wetenschap — Goede werking van THC bij eetlust- en gewichtsverlies bij ernstige longziekten (COPD)

Patiënten met de ernstige longziekte COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) lijden dikwijls ook aan eetlustverlies en cachexie (gewichtsverlies). Dat vermindert het algemeen welzijn en een vroegtijdig overlijden van de patiënt. In een open klinische studie verbeterde THC de eetlust en het welzijn van patiënten en resulteerde in een gewichtstoename.

Achttien COPD-patiënten tussen 49 en 81 jaar met een gemiddeld lichaamsgewicht van 48,5 kg namen aan het onderzoek deel onder toezicht van Dr. Karl-Christian Bergmann aan de Allergie- en Astmakliniek in Bad Lippspringe, Duitsland. Tijdens de zes maanden die aan het onderzoek voorafgingen hadden zeven patiënten een constant gewichtsverlies en elf patiënten verloren gemiddeld 2,3 kg.

Zij kregen twee keer per dag, een half uur voor het ontbijt en het diner, 3,3 tot 4,2 mg THC toegediend in oliedruppels die geleverd werden door THC Pharm. De gemiddelde duur van de behandeling beliep 16 dagen en resulteerde in een belangrijke toename van de eetlust, het algemeen welzijn en functionele prestaties (36 procent gemiddelde toename wandelafstand) en een gemiddelde toename in lichaamsgewicht van 1,5 kg, wat betrekkelijk veel is gezien de korte behandelingsperiode. De nevenwerkingen waren mild.

(Bron: Lezing door K-C Bergmann op 17 maart 2005 op het Congres van de Duitse Vereniging voor Pulmonologie in Berlijn)

Economie/Wetenschap — THC verstuiver geeft veilige en snelle opname

Op 14 april gaf Solvay Pharmaceuticals de resultaten vrij van een Phase I onderzoek naar de veiligheid en de verdraaglijkheid van via de longen toegediende THC (dronabinol) met een dosisbeperkende verstuiver. Aan de studie, die voorgesteld werd op de jaarlijkse bijeenkomst van de American Academy of Neurology (AAN) in Miami, VS, werkten 27 gezonde personen mee die doses toegediend kregen tussen 0,3 en 9,6 mg THC.

Het onderzoek wees uit dat de nieuwe methode van inhaleren van THC een snelle systemische opname ervan mogelijk maakte. Alle in het onderzoek toegediende doses werden veilig bevonden bij gezonde jonge en oudere proefpersonen. Dronabinol is momenteel beschikbaar als orale capsule, onder de naam Marinol (Solvay Pharmaceuticals) en in Duitsland als dronabinol van de firma's THC Pharm en Delta 9 Pharma. Dr. Harold H. Shlevin, voorzitter van Solvay Pharmaceuticals zei: "Inhaleerbare dronabinol heeft een potentieel dat bij diverse toepassingen kan ingezet worden, zoals bijvoorbeeld bij de behandeling van migraine, misselijkheid, bij pijnbestrijding en tegen spasticiteit bij MS-patiënten."

Midden 2005 wil Solvay Pharmaceuticals een klinisch onderzoek starten om de efficiëntie, de veiligheid en de verdraaglijkheid te bepalen van geïnhaleerde THC, toegediend met een dosisbeperkende verstuiver, voor de acute behandeling van gewoon redelijke tot ernstige migraineaanvallen.

(Bron: Persbericht van Solvay Pharmaceuticals van 14 april 2005)

Kort nieuws

Wetenschap — Gewichtsvermindering met rimonabant

Rimonabant is een CB1 receptor antagonist die de werking van endocannabinoïden aan die receptor blokkeert. Bij een studie met 1507 personen met overgewicht uit Europa en de VS verminderde de drug in belangrijke mate het lichaamsgewicht binnen een jaar van behandeling met 5 tot 20 mg rimonabant eenmaal per dag. De laagste dosis resulteerde in een gewichtverlies van 3,4 kg, de hoogste dosis in een gemiddelde afname van 6,6 kg, terwijl de placebogroep gemiddeld 1,8 kg verloor. De hoogste dosis had ook een bijzonder positief effect op de bloedvaten. (Bron: Van Gaal LF, et al. Lancet 2005;365(9468):1389-97)

Groot Brittannië — Wetswijziging heeft geen effect op het gebruik

In tegenstelling tot de eerder gestelde explosieve uitbreiding van het gebruik sinds cannabis in januari 2004 door de overheid gedecriminaliseerd werd, wijst een nieuw onderzoek uit dat de stijging in regelmatig gebruik amper 0,5 procent beliep in 2004, in vergelijking met een stijging van 45 procent die in 1998 op een piekmoment bereikt werd. "De eerste indicaties wijzen uit de wetswijziging in essentie totaal geen invloed had op het gebruik van cannabis," zei Matthew Atha, directeur van de Independent Drugs Monitoring Unit, die de studie uitvoerden. (Bron: The Observer van 27 maart 2005)

Wetenschap — Cannabis bij HIV

In een Britse anonieme enquête werd aan 523 HIV-positieve personen naar hun cannabisgebruik gevraagd. Daarvan meldden 143 (27 procent) dat zij cannabis gebruikten voor de behandeling van de symptomen. Zij rapporteerden een toename van de eetlust (97 procent), spierpijnen (94 procent), misselijkheid (93 procent), benauwdheid (93 procent), zenuwpijnen (90 procent), depressie (86 procent) en parasthesie (85 procent). (Bron: Woolridge E, et al. J Pain Symptom Manage 2005;29(4):358-67)

Wetenschap — Medicinaal gebruik en autorijden

Het effect van de synthetische cannabinoïde nabilone op de rijvaardigheid werd onderzocht bij zes patiënten met multiple sclerose en spasticiteit. In een kruisgecontroleerde studie kregen zij per dag ofwel 2 milligram nabilone ofwel een placebo toegediend. Er werden geen aanwijzigingen gevonden voor stoornissen van de vijf neuropsychologische functies die onderzocht werden (reactietijd, werkgeheugen, gedeeld opmerkingsvermogen, psychomotorische snelheid, mentale flexibiliteit) tijdens een vier weken durende behandeling met nabilone. (Bron: Kurzthaler I, et al. Hum Psychopharmacol 2005 Apr 18; [Elektronische versie voorafgaand aan de gedrukte publicatie])

Wetenschap — Pijn

Een synthetische cannabinoïde (GW405833) die zich enkel bindt aan de CB2-receptor, verminderde neuropatische pijn bij ratten. De studie ondersteunt het concept dat selectieve CB2-receptor-agonisten een potentieel bezitten om pijn te bestrijden zonder de centraal gestuurde nevenwerkingen die met niet-selectieve cannabinoïden in verband gebracht worden. (Bron: Valenzano KJ, et al. Neuropharmacology 2005;48(5):658-72)

Nederland — Bureau voor Medicinale Cannabis

Dr. Marco J. van de Velde werd aangesteld als hoofd van het Bureau voor Medicinale Cannabis en trad in functie op 1 mei. Hij volgt Dr. Willem Scholten op die naar de Wereld Gezondheids Organisatie in Geneve vertrekt. Dr. van de Velde is medisch bioloog en werkt sinds 1995 aan het Nederlandse ministerie voor volksgezondheid. Dr. Scholten was hoofd van het BMC vanaf de oprichting in 2000. (Bron: Nieuwsbrief van het Bureau voor Medicinale Cannabis van 25 april 2005)